Virtytet e Imam Aliut (a.s)
Ajetollah Xhevadi Amuli
07.07.2015

Dy persona u nisën për të udhëtuar drejt Mekkes e Medines dhe, për këtë qëllim, iu bashkëngjitën një karvani që shkonte në haxh’xh. Një njeri, që dukej se ishte prijësi i karvanit, erdhi pranë tyre dhe u tha: “E kam përshtypjen se jeni nga njerëzit e Irakut.” Ata u përgjigjën: “Po, vijmë prej Kufes.” Kur i pyeti prej cilit fis, ata i thanë se ishin nga fisi Kinane dhe e prezantuan veten. Pas kësaj, prijësi i karvanit u dëshiroi mirëseardhje, ndërsa ata e pyetën se kush ishte. Ai u përgjigj: “Jam Sa’d bin Ebu Vakkasi.


Më pas, ai u tha njerëzve:


Lidhur me Ali ibn Ebu Talibin, unë kam dëgjuar katër gjëra dhe po ta kisha dëgjuar vetëm njërën prej tyre për veten time, do të ishte për mua më mirë se e gjithë kjo botë dhe gjithçka që është brenda saj. Edhe sikur bota të gjunjëzohej para meje dhe të kisha jetë të gjatë sa Nuhu (a.s), prapë nuk do të më gëzonte më shumë se sikur ta dëgjoja për veten time njërën nga këto katër gjëra.


Pasi e pyetën lidhur me këto katër gjëra, Sa’di u përgjigj:


E para është kjo: kur u shpall kapitulli Bera’a (Teube), i cili u jepte një ultimatum idhujtarëve, i Dërguari i Zotit (s.a.a) ia dha Ebu Bekrit këtë shpallje të re, që ai t’ua lexonte njerëzve në haxh’xh. Por kur Ebu Bekri ishte nisur tashmë, ai e dërgoi Ali ibn Ebu Talibin, duke i thënë: “Shko dhe merre këtë kapitull prej tij! Ai, me të cilin e dërgoj këtë letër (pra Aliu) është më i denjë për ta shpallur këtë kapitull para njerëzve.” Pas kësaj, Ali ibn Ebu Talibi e mori shpalljen prej Ebu Bekrit dhe e kreu detyrën e tij. Më pas, shokët e Profetit e pyetën: “Përse nuk mund ta shpallte Ebu Bekri këtë kapitull?” I Dërguari u përgjigj: “Xhebraili erdhi dhe më tha: këtë urdhër nuk mund ta shpallë tjetërkush, veçse ti ose një njeri që është prej teje.”[1] 


Përcillet se Abdullah ibn Xhaferi erdhi tek babai i tij, Imam Xhafer es-Sadiku (a.s) dhe i tha: “Unë dhe vëllai im Musa jemi të njejtë. Edhe babain edhe gjyshin e kemi një. A nuk e kemi të njejtin baba?” Pra, përse e do atë aq shumë, ndonëse të njejtin baba dhe gjysh e kemi. Imam Xhaferi (a.s) iu përgjigj: “Ti je biri im, ndërsa ai është nga shpirti im. Ka dallim mes teje dhe vëllait tënd. Tek ti shpërfaqen gjurmët e trupit tim, ndërsa tek vëllai yt gjurmët e shpirtit tim. Ndaj mos thuaj se je djali i Imam Xhaferit! Të qenit djalë i dikujt është tjetër gjë, por të qenit trashëgimtar tjetër gjë.”[2] 


Për të përmbledhur, pra, ky është kuptim i i shprehjeve të famshme të të Dërguarit (s.a.a), si: “Husejni është prej meje dhe unë jam prej Husejnit.”  ose “Aliu është prej meje dhe unë jam prej Aliut.” 


Në vijim të bisedës, Sa’d bin Ebu Vakkasi vazhdoi me numërimin e virtyteve të Imam Aliut (a.s). Ai thotë:


Xhamia e të Dërguarit (Mesxhidu’n-nebevi) ishte pa tavan dhe na zinte të gjithëve përbrenda. Përreth xhamisë, ngjitur me të, kishte shtëpi, dyert e të cilave hapeshin drejt xhamisë. Banorët e këtyre shtëpive kishin të drejtë të shtriheshin e të flinin në xhami. Por një natë erdhi urdhër dhe u tha se përveç familjes së të Dërguarit (s.a.a) dhe familjes së Aliut, të gjitha familjet duhet të dilnin prej xhamie. E drejta për të qëndruar brenda xhamisë ishte vetëm e të Dërguarit (s.a.a) dhe e Aliut. Pas kësaj, ne të gjithë dolëm. Por pastaj erdhi Hamza dhe tha: “O i Dërguar i Zotit! Neve na nxore prej xhamie, ndërsa i lejove të qëndrojë këtij djaloshi (pra Aliut). Ne jemi xhaxhallarët tuaj dhe jemi nga të parët e familjes tënde.” Atë çast, i Dërguari (s.a.a) iu përgjigj: “Nuk jam unë që ju nxora nga xhamia dhe as që i lejova atij të qëndrojë. Ky është urdhri i Zotit.”[3] 


Ali ibn Ebu Talibi ka të drejtë të qëndrojë në xhami dhe ka të drejtë ta mbajë hapur derën e shtëpisë së tij, që hapet drejt xhamisë. Cila pozitë është kjo vallë?


Kur Merjemja (s.a) do të bënte lindje, asaj i erdhi urdhër që të dilte nga shtëpia e Zotit, pra nga qendra e Jerusalemit.[4] Përkundër kësaj, Fatima bint Esadit, nënës së Imam Aliut (a.s), nuk iu urdhërua një gjë e tillë (ajo e bëri lindjen brenda Qabes). Vetëm Prijësi i Besimtarëve Aliu (a.s) ka arritur një pozitë të tillë. Në lutjen e njohur si Dua Nudbe, themi: “Të gjitha dyert u mbyllën veç derës së tij.” Përveç derës të tij, u mbyllën të gjitha dyert që hapeshin drejt xhamisë. Kjo është e fshehta e këtij vargu. 


Pastaj Sa’di vazhdoi:


Virtyti i tretë i Ali ibn Ebu Talibit është ndodhia e Hajberit. I Dërguari i Zotit (s.a.a) dërgoi disa persona si komandantë për ta pushtuar kështjellën e Hajberit, por asnjëri nuk ia doli mbanë. Pas kësaj, i Dërguari (s.a.a) u zemërua dhe tha: “Nesër do t’ia jap flamurin një njeriu që e do Zoti dhe i Dërguari i Tij dhe i cili e do Zotin dhe të Dërguarin e Tij. Ai nuk ik nga fushëbeteja dhe përherë del fitimtar.”[5] 


Pra, ai është nga ata që e sulmojnë armikun dhe që nuk kanë frikë karshi vdekjes. Aliu (a.s) thotë: “Për Zotin, nuk më shqetëson aspak të shkoj drejt vdekjes ose vdekja të vijë drejt meje.”[6]


Ai kurrë nuk ka ikur nga fushëbeteja dhe përcillet madje se parzmorja e tij e kishte vetëm pjesën e përparme. Shpina e tij ishte e hapur. Ai thotë: “Kurrë nuk e kam ndjerë nevojën ta mbulojë shpinën me parzmore.” Ai thotë gjithashtu: “Kur bëhet fjalë për çështjet e luftës, mos veproni me dhembshuri!”


Në njërën nga betejat e tija pati disa ushtarë të Imamit që u zunë rob. Disa të tjerë i kërkuan leje Imamit, që të merrnin ar nga thesari i muslimanëve dhe t’i çlironin robërit. Imam Aliu (a.s) tha: “Është gjë e mirë që të lirohen robërit. Por nëse do ta bëni këtë, nisni me ata që janë të plagosur.”[7] Pastaj i ngriti të dy duart dhe tha: “Ai që është shëndosh e mirë dhe i paplagosur, e ka humbur burrërinë e tij. Vetëm të plagosurit meritojnë të çlirohen, sepse ata kanë luftuar deri në çastin e plagosjes dhe pastaj janë zënë robër. Por këta njerëz të plagosur në shpinë, këtë plagë e kanë dëshmi të dështimit të tyre. Zoti im! O më i miri i dëgjuesve dhe më i miri i pamësve! Neve nuk na sjell dobi një njeri që ik nga fushëbeteja. Ky njeri nuk ia di vlerën rënies dëshmor. Ai e konsideron vdekjen shkatërrim, ndërsa mbijetesën virtyt. Ai nuk e di se vdekja nuk është tjetër veçse një peshore që ju mat të gjithëve dhe ku të gjithë do të kaloni.”[8]


Sa i bukur që është shpjegimi vijues i Imam Husejnit (a.s): “Vdekja është një urë me dy anë. Njëra anë është bota, ana tjetër është parajsa. Ky trup ka për t’ju çuar në parajsë.” Imam Aliu (a.s) thotë që të mos çlirohen robërit që janë plagosur në shpinë. Nuk vlen të bëhen harxhime për ta nga thesari i muslimanëve, sepse të tillët kanë pësuar disfatë dhe ia kanë kthyer shpinën fushëbetejës. Të tillët mendojnë se jeta është më e çmueshme se feja. Ata nuk e dinë se rënia dëshmor është parajsë. Ata nuk e dinë se rënia dëshmor është lumturia e vërtetë. Lidhur me Imam Aliun (a.s), i Dërguari (s.a.a) thotë: “Ai është që sulmon pa pushuar. Ai nuk ka për t’u kthyer, deri kur Zoti ta mundësojë pushtimin me dorën e tij. Ai nuk ka për t’u kthyer pa e pushtuar Hajberin dhe pa marrë fitore.”


Në një letër të drejtuar Sehl bin Hunejfit, Imam Aliu (s.a) shkruan: “Unë nuk e shkula derën e Hajberit me fuqinë e trupit ose me fuqinë e ushqimeve që kam ngrënë. Atë e shkëputa me një fuqi ëngjëllore dhe frymën e dritës përndritëse të Zotit tim.”[9]


Të gjitha gjërat që thamë kanë për qëllim njohjen e personit të Imam Aliut (a.s). Në mëngjesin e ditës së Hajberit, i Dërguari (s.a.a) kërkoi t’ia sillnin Ali ibn Ebu Talibin. Imam Aliu (a.s) erdhi me dhimbje në sytë e tij. I Dërguari, me pështymën e tij të bekuar i preku sytë e Imam Aliut dhe ai u shërua. Më pas, ia dha atij flamurin. Imami e sulmoi kështjellën dhe u kthye fitimtar. 


Sa’d bin Ebu Vakkasi vazhdon duke e rrëfyer virtytin e katërt të Ali ibn Ebu Talibit:


Gjatë ekspeditës së Tebukut, i Dërguari (s.a.a) u nis nga Medineja dhe e la Ali ibn Ebu Talibin si mëkëmbës të vetin në Medine. Disa, me xhelozinë e tyre, e shfrytëzuan këtë mundësi dhe e vlerësuan këtë si një nënçmim dhe përhapën fjalë se i Dërguari (s.a.a) nuk dëshironte ta merrte me vete Aliun. Me ta dëgjuar këtë, Imami shkoi tek i Dërguari dhe ia përcolli atij fjalët e popullit. I Dërguari (s.a.a) kërkoi të mblidheshin njerëzit dhe e dërgoi thirrësin e tij nëpër rrugë. Pasi u mblodhën, ai foli: “O njerëz! A nuk keni secili nga ju dikënd nga gjaku juaj, i cili është i veçantë për ju? Edhe Ali ibn Ebu Talibi është i veçantë për mua nga familja ime dhe është i dashur për zemrën time.”[10]   


Pikërisht atë çast, ai iu drejtua Aliut dhe i tha: “A nuk do të kishe dashur, o Ali, të jesh pranë meje siç ishte Haruni pranë Musës, me dallimin e vetëm se pas meje nuk ka më profetë?”[11]


Pra, o Ali, ti je ndihmësi im dhe mëkëmbësi im. Dallimi i vetëm ndërmjet meje dhe Musës është fakti se pas tij erdhën profetë të tjerë, ndërsa pas meje nuk do të ketë të tillë. Pas këtyre fjalëve, Imam Aliu tha: “Jam i kënaqur prej Zotit dhe prej të Dërguarit të Tij.” 


Ne, kur i dërgojmë selame Imamit të kohës (a.f), themi: “Esselamu alejke ja sherike’l-Kur’an!” Kuptimi i vërtetë i kësaj fjale, duke u nisur nga Kur’ani, është pikërisht ajo që shprehet në thënien e mësipërme të të Dërguarit (s.a.a). Fjala sherik përdoret për një copë të litarit që lidhej tek krahu i derës. Pozita e Imamatit dhe realiteti i Kur’anit është i fshehur tek hadithi i dy gjërave të çmueshme (thekalejn)[12] Nëpërmjet Imamatit mund të arrihet tek Kur’ani dhe, anasjelltas, është Kur’ani që e çon njeriun tek Imamati. Fjala sherik është përmendur në Kur’an në rastin e profetit Musa (a.s). Ai, duke i folur Zotit, thotë (parafrazuar): Zoti im! Më ngarkove me një detyrë të vështirë, atë të luftimit të Faraonit. Që të mund ta kryej si duhet këtë detyrë, bëje tim vëlla Harunin një ortak (sherik) timin në këtë detyrë!


I Dërguari (s.a.a) i thotë Imamit se ai ishte pranë tij, njësoj si Haruni pranë Musës. Njësoj siç ishte Haruni një ortak i Musës, edhe ti je ortaku (sherik-u) im në profetësinë time. Metoda e profetësisë dhe e Profetit (s.a.a) është Kur’ani. Morali i tij është vetë Kur’ani. Ai që është ortak i të Dërguarit, është edhe ortak i Kur’anit. Ai është personi që e lidh Imamatin me realitetin e shpalljes. Kjo është arsyeja përse, kur dalim në prani të një Imami të dëlirë, themi: Ti je sherik i Kur’anit. Aq sa për Imamin e Kohës, kjo thënie vlen për të gjithë të Dëlirët e tjerë, paqja qoftë mbi ta. Të gjithë ata janë sherik-ë të Kur’anit.


Imam Aliu (a.s) thotë: Unë jam Kur’ani që flet.” Kur’ani nuk flet me ju, por unë po jua përcjell porosinë e tij. Atëherë, ky njeri është sherik i Kur’anit.


Ne duhet ta shohim Imamin me një sy të tillë  dhe ta njohim atë me një njohje të thellë. Në thënien e përcjellur nga Sa’d bin Ebu Vakkasi mund të shihen bëmat e Imamit. Përveç këtyre, unë do të shtoj edhe një të pestë, gjegjësisht thënien e të Dërguarit të Zotit (s.a.a) në ditën e Ghadir Khummit, fill pas Haxh’xhit të Lamtumirës. Ai thotë: Zotëri i kujt jam unë, zotëri i tij është edhe ky Ali. Zoti im! Bëhu mik i atij që është mik i Aliut dhe armik i armiqve të tij! Ndihmoje atë dhe poshtërsoje atë që dëshiron ta poshtërsojë![13]


I Dërguari i Zotit (s.a.a), karshi atyre që do të mund të thonin “ka shumë Ali në këtë botë”, nuk ka thënë “zotëri i tij është edhe Aliu”, por thotë “ky Ali”. 


Zoti im! Vendose nën mbrojtjen Tënde gjithkënd që hyn nën flamurinë e prijësisë së Aliut! Bëhu armik i gjithkujt që armiqësohet me Aliun! Zoti im! Ndihmoje gjithkënd që e ndihmon Aliun dhe poshtërsoje gjithkënd që dëshiron ta poshtërsojë!


 FUND






[1] Shejh Mufid, El-Emali, hadithi nr.7
[2] Dejlemi, Irshadu’l-Kulub, fq.269
[3] Shejh Mufid, El-Irshad; Muhaddis el-Kummi, Sefinetu’l-Bihar
[4] Shejh Mufid, El-Emali, biseda e shtatë

[5] Kulejni, El-Kafi, v.1, fq.453
[6] Shejh Mufid, El-Emali, biseda e shtatë
[7] Muhammed bin Hasan Hurr el-Amili, Vesail el-shia, v.12, kapitujt mbi luftën kundër armikut, kapitulli 28, fq.65, hadithi nr.3
[8] Shejh Saduk, Meani el-Akhbar, kuptimi i fjalës “vdekje”, fq.288
[9] Mexhlisi, Bihar el-Envar, v.41, fq.58
[10] Dejlemi, Irshadu’l-Kulub, “Pushtimi i Hajberit”, fq.245
[11] Shejh Mufid, El-Emali, biseda e shtatë
[12] Bëhet fjalë për thënien e mbarëpranuar të Profetit (s.a.a): “Unë lë dy amanete të çmueshme në mesin tuaj: njëri është Kur’ani, ndërsa tjetri Ehl-i Bejti im. Këto dy gjëra nuk ndahen prej njëra-tjetrës deri kur të kthehen pranë meje në Keuther” (Sahih Muslim, Sahih Tirmidhi etj.) (shën. përkth.)
[13] Shejh Mufid, El-Emali, biseda e shtatë